HIỂU ĐÚNG VỀ TÁC DỤNG CỦA XUYÊN TÂM LIÊN TRONG ĐIỀU TRỊ COVID 19

Sự “hồi sinh” trở lại của Xuyên tâm liên trong thời gian gần đây với thông tin là “thần dược” chữa trị Covid 19 đang là tâm điểm chủ ý của mọi người trên các trang thông tin sức khỏe. Có nhiều người cho rằng các đơn vị quảng cáo đang cố ý thổi phồng quá đà công dụng của Xuyên tâm liên để quảng bá sản phẩm.

Song song đó, vẫn có những cuộc nghiên cứu đã cho thấy giá trị tuyệt vời của Xuyên tâm liên trong việc hỗ trợ điều trị Covid 19 giúp chúng ta tin vào dược tính quý giá của thảo dược tự nhiên này. Tuy nhiên, vấn đề là việc hiểu đúng và ứng dụng Xuyên tâm liên như thế nào cho hiệu quả.

Xuyên tâm liên là gì?

Xuyên tâm liên (có tên khoa họ Andrographis paniculate) là một loại dược liệu được sử dụng rất phổ biến tại Trung Quốc, Ấn Độ, Thái Lan và các nước Đông Nam Á khác. Thời xa xưa, Xuyên tâm liên đã có vị trí nổi bật trong nền y học cổ truyền Việt Nam. Trong thời kì bao cấp và chiến tranh với hạn chế về điều trị y tế, thuốc men, Xuyên tâm liên được xem như là thần dược hỗ trợ điều trị bách bệnh từ cảm cúm, kháng viêm, kháng Virus, vi khuẩn, kí sinh trùng gây bệnh…

Theo sự phát triển của thời gian với sự ra đời của nhiều loại thuốc tây hiệu quả hơn, Xuyên tâm liên gần như bị lãng quên. Cho đến thời gian gần đây, những nghiên cứu của một số số quốc gia như Thái Lan, Trung Quốc đã dần “hồi sinh” lại giá trị sức mạnh và dược tính của Xuyên tâm liên với những thông tin về vai trò hỗ trợ điều trị Covid 19.

Dược tính của Xuyên tâm liên

Thảo dược Xuyên tâm liên được xem là loại kháng sinh thực vật nổi bật của nền y học cổ truyền.

Xuyên tâm liên đã được ứng dụng nhiều trong các bài thuốc đông y để điều trị các bệnh như:
viêm xoang, giảm đau, hạ sốt, chữa cảm lạnh, có tác động kháng viêm, giảm sự tác động của virus, thanh nhiệt, tiêu độc…

Thảo dược này cũng làm giảm đáng kể tình trạng hẹp lỗ động mạch chậu do xơ vữa gây ra, nguyên nhân là do chế độ ăn giàu cholesterol

Xuyên tâm liên đã được thử nghiệm lâm sàng về tác dụng điều trị viêm phế quản cấp và mãn tính. Đối với viêm phế quản mãn tính (đa số là ở người lớn), kết quả tốt ở gần 80% trường hợp, ho và khối lượng đờm giảm, giúp giảm bớt tức ngực, khó thở

Xuyên tâm liên có hiệu quả đối với viêm phế quản cấp ở trẻ em, thời gian lành bệnh rút ngắn hơn và đối với trẻ thường bị nhiều đợt tiến triển trong năm, nếu dùng xuyên tâm liên trong cả thời gian dự phòng với liều lượng 10 ngày trong tháng, các đợt viêm cấp trở nên thưa hơn.

Đặc biệt, 1 số nghiên cứu thực nghiệm gần đây cho thấy, xuyên tâm liên có công năng thanh nhiệt và giải độc, kháng sinh và kháng viêm, tăng cường sức đề kháng của hệ hô hấp, có tác dụng điều trị rõ ràng đối với các bệnh hô hấp bao gồm viêm phổi, có tác dụng đối với nhiễm trùng đường hô hấp trên, có thể làm giảm đáng kể việc sản xuất cytokine và các yếu tố gây viêm trong nhiễm virus.

Đặc biệt, gần đây nhất tại Ấn Độ, các nghiên cứu của các nhà khoa học thuộc Trường Cao đẳng dược JSS (2020) đã cho thấy các thành phần hóa học có trong Xuyên tâm liên (andrographolide và dihydroxy dimethoxy flavone) có công dụng chống lại Covid-19 qua thử nghiệm in silico (mô phỏng, tính toán về các lĩnh vực sinh học, y dược trên máy vi tính).

Còn tại Trung Quốc, đã thực hiện chương trình khuyên dùng một số chế phẩm có nguồn gốc từ Xuyên tâm liên để điều trị lâm sàng Covid-19. Và họ cũng chỉ rõ tác dụng dược lý của andrographolide Xuyên tâm liên có công dụng kháng virus, có thể làm giảm mức độ viêm ở bệnh nhân, cải thiện hô hấp, ức chế virus và cải thiện khả năng miễn dịch của cơ thể trong việc điều trị Covid-19.

Tại Thái Lan, Viện Nghiên cứu y học cổ truyền Thái Lan (2020) tiến hành dùng để thử nghiệm lâm sàng trên một số bệnh nhân cho thấy nó tác dụng chống Covid-19.

Đồng thời, vấn đề đặt ra là 70% bệnh nhân không triệu chứng nhưng lại có tỉ lệ lây lan lớn do tải lượng virus ở vùng hầu họng cao. Do đó, sử dụng xuyên tâm liên để uống sẽ có tác dụng hỗ trợ tiêu diệt virus làm giảm tải lượng virus, từ đó giảm lây lan ra cộng đồng.

Tại Việt Nam, từ tháng 7/2021, ông Nguyễn Thế Thịnh, Cục trưởng Quản lý Y Dược cổ truyền, Bộ Y tế, cho biết đã đưa bài thuốc Ngọc bình phong tán, trong đó có xuyên tâm liên để điều trị cho các bệnh nhân Covid-19 tại Bệnh viện dã chiến số 2, cho kết quả tương đối tốt. Theo ông Thịnh, thời gian đó Cục Quản lý Y Dược cổ truyền đang phối hợp với Cục Khoa học Công nghệ và Đào tạo (Bộ Y tế) làm đề cương nghiên cứu thử nghiệm lâm sàng sản phẩm Xuyên tâm liên hỗ trợ điều trị trên bệnh nhân Covid-19.

Lưu ý khi sử dụng xuyên tâm liên để hỗ trợ điều trị Covid 19

Thông qua những nghiên cứu về dược tính vốn có của Xuyên tâm liên, có thể đánh giá tiềm năng điều trị Covid 19 của thảo dược này. Tuy nhiên, không nên xem xuyên tâm liên là thần dược, nó vẫn chỉ là một loại thuốc hỗ trợ để làm giảm tải lượng virus, kháng virus và cải thiện các triệu chứng Covid 19 để ngăn ngừa các triệu chứng trở nặng. Việc sử dụng Xuyên tâm liên để hỗ trợ điều trị Covid 19 nên tuân theo một số lưu ý sau:

Thứ 1, Xuyên tâm liên nên được sử dụng dưới dạng bào chế để được ứng dụng những công nghệ cao, phát huy công dụng và hạn chế tác dụng phụ. Trong đó, có thể kể đến công nghệ Nano – công nghệ bào chế dược phẩm nổi bật trong nền công nghệ y khoa hiện nay. Nano sẽ bào chế các hoạt chất dưới dạng siêu phân tử có kích thước cực kì nhỏ, với lớp màng tương thích với thành tế bào nên thấm nhanh vào máu, tăng sinh khả dụng lên hàng chục lần so với các hoạt chất truyền thống. Đồng thời, các thực phẩm bảo vệ sức khỏe và thuốc Nano có tác dụng hướng đích, giảm đào thải, cải thiện tính tan và hạn chế tác dụng phụ của các dược chất. Xuyên tâm liên hiện nay cũng đã được nghiên cứu và ứng dụng dưới dạng bào chế Nano trong các thực phẩm bảo vệ sức khỏe hỗ trợ điều trị Covid 19.

Tuy nhiên, khi tìm kiếm, lựa chọn các thực phẩm bảo vệ sức khỏe hoặc thuốc điều trị Covid có thành phần Xuyên tâm liên nói riêng và các loại thuốc chữa Covid 19 đặc trị khác cần phải tìm hiểu thông tin cụ thể, nguồn gốc xuất xứ, thành phần và kiểm tra tính an toàn, độ tin cậy của sản phẩm đã được bộ y tế cấp phép và ban hành. Tránh trường hợp rơi vào những quảng cáo quá đà của các sản phẩm giả, sản phẩm chưa được kiểm định chất lượng.

Thứ 2, chúng ta nên hiểu Xuyên tâm liên có vai trò hỗ trợ điều trị chứ không phải thần dược chắc chắn sẽ chữa khỏi Covid 19. Tùy vào thể trạng người bệnh, Xuyên tâm liên sẽ có tác dụng với các trường hợp không có triệu chứng hoặc triệu chứng nhẹ, cải thiện các tình trạng ho cảm cúm, viêm đường hô hấp, đau họng, kháng viêm, … Nhưng với các trường hợp trở nặng cần nhanh chóng đưa đến bệnh viện để có biện pháp cấp cứu kịp thời.

Thứ 3, đối với các bệnh nhân có bệnh nền cần tham khảo ý kiến của bác sĩ khi muốn sử dụng trực tiếp Xuyên tâm liên hoặc các sản phẩm bào chế từ Xuyên tâm liên để đánh giá mức độ phù hợp và an toàn. Cụ thể, Xuyên tâm liên không được khuyến khích sử dụng cho bệnh nhân bệnh nhân bị rối loạn đông máu, đang bị chấn thương, sau phẫu thuật, phụ nữ mang thai và cho con bú nên lưu ý.

Ngoài ra, cũng giống như các bài thuốc chữa bệnh khác, không nên tự ý thay đổi liều thuốc đã được kê đơn trong bài thuốc trị bệnh. Khi phát hiện có các triệu chứng bất thường bạn cần đến gặp bác sĩ ngay.

Sức khỏe và công nghệ trang tin tức chia sẻ các thông tin, kiến thức về sức khỏe và các công nghệ y khoa tiên tiến đang được áp dụng trong nền y học hiện đại nhằm giúp độc giả có được nguồn tham khảo giá trị, ứng dụng vào việc chăm sóc sức khỏe hằng ngày của bản thân và gia đình.