Là một trong những căn bệnh gây nguy hiểm tính mạng hàng đầu, bệnh tim mạch xuất hiện âm thần nhưng để lại hậu quả nghiêm trọng. Bên cạnh dùng thuốc theo chỉ định và áp dụng các biện pháp can thiệp y tế, chế độ dinh dưỡng cho bệnh nhân tim mạch là một vấn đề quan trọng cần lưu ý.
Vì sao nói dinh dưỡng lại vô cùng quan trọng cho bệnh nhân tim mạch?
Bệnh tim có thể do di truyền nhưng phần lớn yếu tố gây bệnh lại tập trung vào chế độ dinh dưỡng và lối sống.
Những thói quen xấu như hút thuốc lá là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến bệnh tim. Bên cạnh đó, thừa cân và béo phì, tăng huyết áp, rối loạn mỡ máu, tiểu đường và lối sống ít vận động cũng sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe tim mạch. Các yếu tố nguy cơ có khuynh hướng xuất hiện cùng nhau và tác động cộng hưởng. Những người có nhiều yếu tố nguy cơ thì khả năng xuất hiện các biến cố tim mạch sẽ cao hơn nhiều.
Tuy nhiên, những yếu tố nguy cơ này hoàn toàn xuất phát chủ quan bản thân người bệnh có thể thay đổi và kiểm soát được. Bên cạnh được khuyên ngừng hút thuốc lá, kiểm soát huyết áp, điều chỉnh rối mỡ máu, kiểm soát cân nặng, tăng cường vận động thể dục thể thao thích hợp thì việc điều chỉnh chế độ dinh dưỡng vẫn luôn là nền tảng trong việc phòng và điều trị bệnh.
Chế độ dinh dưỡng phù hợp cho bệnh nhân tim mạch
Hiện nay, khoa học đã chứng minh béo phì là một yếu tố nguy cơ cao đối với bệnh tim mạch. Những người béo phì có nguy cơ suy tim cao gấp đôi so với người không béo phì.
Để có thể giảm cân người béo phì cần có chế độ ăn kiêng hợp lý và tập luyện phù hợp cho từng cá nhân. Giảm năng lượng nhập vào là phương pháp chính trong điều trị béo phì. Một chế độ ăn với năng lượng giảm từ 500- 1000 kcal trong ngày giúp làm giảm từ 0,5- 1,0 kg trong vòng 1 tuần.
- Hạn chế thức ăn có nhiều chất béo: Lượng chất béo trong khẩu phần ăn hàng ngày của người bệnh tim chỉ nên chiếm 12 – 20% tổng năng lượng cung cấp cho cơ thể trong ngày. Tuy nhiên loại chất béo sử dụng quan trọng hơn tổng lượng chất béo. Chất béo có hai loại, chất béo bão hòa (còn gọi a-xít béo no) và chất béo không bão (a-xít béo không no). Việc ăn quá nhiều chất béo no, đặc biệt là từ mỡ động vật, bơ, thức ăn nhanh, thức ăn công nghiệp được chế biến ở nhiệt độ cao sẽ làm tăng lượng Cholesterol trong máu, tăng nguy cơ hình thành cục máu đông khiến lòng động mạch vốn hẹp do xơ vữa dễ dàng bít tắc dẫn đến nhồi máu cơ tim, tai biến mạch máu não. Nên các chuyên gia khuyên mỗi tuần nên có 3- 5 lần ăn cá , sử dụng dầu thực vật thiên nhiên thay thế mỡ động vật, hạn chế các món chiên xào, tăng cường các món luộc, hấp.
- Hạn chế đồ ngọt: Đường là chất cung cấp một lượng lớn gluxit và calo, không có vitamin và khoáng nên được gọi là chất chứa “calo rỗng”. Người thường xuyên ăn nhiều đường sẽ phát triển bệnh xơ vữa động mạch, tiểu đường…
- Hạn chế ăn mặn: Thói quen ăn mặn là rất có hại, đây là một trong những nguyên nhân gây bệnh cao huyết áp. Huyết áp cao làm tăng nguy cơ tai biến mạch máu não, suy thận, suy tim và xuất hiện các cơn đau tim.
- Bổ sung chất đạm thực vật có những ảnh hưởng có lợi cho sức khỏe so với đạm động vật, đặc biệt liên quan với tình trạng cholesterol máu. Những nước dùng đạm đậu nành cao có tỉ lệ tử vong do tim mạch thấp hơn so với những nước ăn nhiều đạm động vật. Nhiều nghiên cứu cho thấy mối tương quan giữa lượng đạm đậu nành ăn vào với giảm nguy cơ bệnh tim mạch và bệnh mạn tính.
- Bổ sung chất xơ, vitamin và chất khoáng: Chất xơ trong rau quả và những loại ngũ cốc thô như: gạo lức, bắp lức, các loại đậu có tác dụng chuyển hóa các chất béo và làm hạ huyết áp. Các loại rau củ và trái cây chứa nhiều chất có lợi cho sức khỏe là các flavonoid, các chất này hoạt động như các chất chống ôxi hóa và có thể giảm nguy cơ viêm nhiễm, ngăn ngừa bệnh tim mạch.
- Bên cạnh đó, một số loại trái cây, nước trái cây (mận, quả mọng), bông cải, cà rốt, khoai tây, khoai lang, hành có chất xơ tan. Xơ tan có khả năng làm giảm nguy cơ bệnh tim mạch. Ngoài ra, chất xơ còn gây cảm giác no giúp tránh ăn quá nhiều năng lượng gây tăng cân. Do đó khuyến cáo chung khuyên nên ăn 20-35g chất xơ trong ngày.
- Hạn chế uống rượu, bia: Y học đã chứng minh việc nghiện rượu sẽ gây tác động tiêu cực đến hệ tim mạch, rượu gây tổn thương cơ tim, tăng kích thước tim, giảm khả năng đẩy máu của tim, đồng thời rượu làm giãn các mạch máu ngoại vi, máu dồn ra ngoài da nhiều hơn.
- Tuyệt đối nói “Không” với thuốc lá: Không chỉ có tác động cực kì nguy hại với phổi mà thuốc lá còn là “kẻ thù không đội trời chung” với hệ tim mạch. Thuốc lá là thứ cần phải kiêng cữ tuyệt đối khi bị bệnh tim mạch vì khói thuốc lá làm ảnh hưởng rất xấu tới huyết áp, tăng nguy cơ xơ vữa động mạch, thúc đẩy hình thành cục máu đông và tăng nguy cơ đau thắt ngực, nhồi máu cơ tim, tai biến, suy tim… dẫn đến tử vong hoặc di chứng nặng nề.
Dù là căn bệnh nghiêm trọng và gây nhiều ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống nhưng bản thân người bệnh tim hoàn toàn có thể hạn chế tối đa những hậu quả không lường của nó. Bằng việc áp dụng chế độ dinh dưỡng hợp lý và tuân thủ tuyệt đối liệu trình điều trị của y bác sĩ, người bệnh có thể an tâm về sức khỏe tim mạch của mình sẽ không gây ra những biến chứng quá nghiêm trọng.
Discussion about this post