Việc thiếu hụt canxi sẽ dễ dẫn dến tình trạng người cao tuổi sẽ mắc các bệnh loãng xương, xương giòn dễ gãy, giảm chất lượng cuộc sống… Vì vậy, bổ sung canxi cho người cao tuổi là cần thiết nhưng phải áp dụng những phương pháp bổ sung canxi đúng cách và khoa học.
Canxi quan trọng với người cao tuổi như thế nào?
Nhiều người cho rằng canxi chỉ quan trọng với trẻ em vì đóng vai trò chủ yếu trong việc phát triển hệ cơ xương và tối ưu chiều cao. Tuy nhiên, đối với người cao tuổi canxi cũng vô cùng quan trọng. Người cao tuổi có nhiều lý do khiến cho sự hấp thu canxi giảm, sự bài tiết canxi lại tăng lên làm cho tổng lượng canxi của cơ thể giảm.
Cụ thể, ở người cao tuổi, mạch máu dần dần bị xơ hoá làm cho niêm mạc dạ dày không được cung cấp đủ máu sẽ teo lại. Tế bào tuyến trong niêm mạc dạ dày giảm hoặc thoái hoá, dẫn tới giảm tiết dịch vị và acid dạ dày. Mặt khác, dạ dày tiết men pepsin cũng giảm dần làm cho acid dạ dày sẽ thấp hoặc bị thiếu. Khi thiếu acid thì muối canxi (trong thức ăn) khó phân giải thành ion canxi để hấp thu. Vì thế, sự hấp thu canxi từ thức ăn ở người cao tuổi sẽ bị giảm đi so với người trưởng thành.
Mặc khác, khi canxi hấp thu từ thức ăn vào máu bị giảm sút, theo phản xạ tự nhiên, hormon parathiroid tăng, làm cho muối canxi trong xương phân huỷ thành ion canxi, phóng thích vào máu để lập lại cân bằng canxi máu nhằm đảm bảo cho các hoạt động sinh lý của cơ thể có liên quan đến canxi máu, lúc này xương lại thiếu canxi. Đồng thời, quá trình “dịch chuyển” canxi từ xương vào máu cũng làm cho cancitonin tiết ra nhiều, thúc đẩy muối canxi lắng đọng trên bề mặt khớp gần xương, làm sự bài tiết canxi qua đường niệu tăng. Trong khi đó, thận của người cao tuổi giảm chức năng điều tiết cân bằng kiềm toan, việc tái hấp thu canxi ở ống thận lại giảm, từ đó canxi bị thải ra ngoài nhiều.
Tác hại của việc thiếu hụt canxi ở người cao tuổi
Việc thiếu hụt canxi sẽ dẫn đến các bệnh loãng xương, xương yếu giòn dễ gãy,lâu lành khi tổn thương. Canxi không chỉ có vai trò rất quan trọng cho sự phát triển của xương, mà còn quan trọng cho sự phát triển của cơ bắp, thần kinh và tim được khoẻ mạnh. Các nghiên cứu về tuổi già (ở Mỹ) cho rằng, canxi ngoài tế bào giảm, canxi trong tế bào tăng là một trong các nguyên nhân tạo thành mảng amiloid trong bệnh Alzheimer – suy giảm trí nhớ ở người cao tuổi.
Quan trọng hơn, các nhà nghiên cứu còn nhận thấy, canxi trong thành mạch máu quá thừa sẽ dẫn tới các “đốm dạng cháo” ở động mạch. Trong đốm dạng cháo có nhiều cholesterol xấu và canxi lắng đọng. Nguyên nhân gây xơ vữa động mạch rất phức tạp bao gồm: huyết áp cao, rối loạn mỡ máu cao, tổn thương mạch, rối loạn nội tiết thần kinh và canxi là một trong những yếu tố hình thành bệnh xơ vữa động mạch cực kì nguy hiểm. Vì vậy, cần bổ sung để có đủ canxi trong suốt cuộc đời.
Bổ sung canxi đúng cách cho người cao tuổi
Nên bổ sung canxi qua chế độ dinh dưỡng
Ưu tiên bổ sung canxi qua chế độ dinh dưỡng vẫn là lựa chọn hợp lý nhất. Những thức ăn giàu canxi và dễ hấp thu như sữa bò, đậu nành, vừng, tôm, cá, cua, sò, rong biển, mộc nhĩ đen…là lựa chọn tốt cho người cao tuổi.
Cần lưu ý khi chế biến thức ăn cần thêm một chút giấm hỗ trợ cho sự phân tiết acid dạ dày. Ăn nhiều thức ăn giàu vitamin D như lòng đỏ trứng, gan động vật, cá hồi (với lượng chất béo thích hợp), ra nắng nhiều (nắng buổi sớm) sẽ giúp tổng hợp canxi tốt hơn. Ăn đủ vitamin C (cam, chanh) giúp cho sự tạo collagen (lợi cho việc tạo xương, sụn). Ăn vừa đủ protein giúp cho hấp thu canxi tốt hơn. Lưu ý chỉ nên ăn vừa đủ muối. Nếu ăn quá nhiều protein, muối sẽ tăng bài tiết canxi. Ăn vừa đủ muối natri (nếu ăn quá nhiều cũng sẽ tăng bài tiết canxi).
Sử dụng thuốc/ thực phẩm bổ sung canxi cần có sự hướng dẫn của bác sĩ
Do quá trình hấp thu, tổng hợp canxi ở người cao tuổi giảm trong khi mức độ bài tiết canxi lại tăng lên nên có những trường hợp thiếu canxi và buộc phải bổ sung bằng thuốc. Thông thường sẽ không dùng canxi đơn độc mà nên dùng cùng với vitamin D giúp cho canxi hấp thu tốt hơn. Với một số trường hợp, việc bổ sung canxi này sẽ góp phần cải thiện được tình trạng các bệnh như loãng xương, ngứa, tăng huyết áp… do thiếu canxi ở người già gây nên.
Tuy nhiên, gần đây một số nghiên cứu thuộc Học viện Y khoa Lerner – Bệnh viện Cleveland tại bang Ohio (Mỹ) cho biết việc sử dụng canxi tổng hợp có khả năng là nguyên nhân gây ra bệnh sỏi thận. Đồng thời trên thị trường cũng có nhiều loại thuốc bổ sung canxi được quảng bá rầm rộ. Nên để đảm bảo an toàn, việc bổ sung canxi cần tham khảo ý kiến của bác sĩ để cân nhắc tùy trường hợp có nên dùng hay không, dùng như thế nào để đạt được hiệu quả, tránh dùng thừa và gây ra các tác dụng phụ không mong muốn.
Cùng gửi những chia sẻ quý giá của bạn qua email suckhoecongnghe789@gmail.com nhé!
Discussion about this post