Vai trò quan trọng của tầm soát ung thư phổi trong việc giảm thiểu tử vong

Là bệnh lý ác tính hàng đầu trong các loại bệnh ung thư với nguy cơ tử vong cao nhất nên ung thư thư phổi có thể nói chính là “bản án tử thần”. Vì vậy, việc tầm soát ung thư phổi đóng vai trò quan trọng để kịp thời phát hiện và điều trị, giảm thiểu nguy cơ tử vong đồng thời tiết kiệm chi phí điều trị, duy trì thời gian sống tối đa cho bệnh nhân.

Ung thư phổi có phải là bản án tử hình?

Nói không ngoa khi so sánh ung thư phổi như một bản án tử hình. Bởi theo các chuyên gia y khoa, ung thư phổi là bệnh lý ác tính hàng đầu. Đa phần các bệnh nhân ung thư phổi thường chỉ có thể phát hiện bệnh ở giai đoạn muộn nên hiệu quả điều trị không cao và phần lớn sẽ tử vong sau thời gian ngắn.

Theo Globocan năm 2018, trên thế giới số ca ung thư phổi mắc mới là 2,094 triệu trong đó có 1,8 triệu ca tử vong. Tại Việt Nam số ca mới mắc là 23.667 ca với 20.710 ca tử vong).

Ung thư phổi là bệnh lý bắt nguồn từ các mô phổi trong đó các mô phổi tăng sinh không thể kiểm soát tạo thành một khối u ác tính. Sự tăng trưởng tế bào này có thể lan ra ngoài phổi đến các mô hoặc bộ phận khác của cơ thể, quá trình này gọi là di căn.

Nguyên nhân gây ung thư phổi

Dù nguyên nhân gây ung thư phổi có thể xuất phát từ nhiều yếu tố như môi trường ô nhiễm, tiếp xúc với các chất khí thải độc hại như amiang, khí radon (trong đất, hầm mỏ), hạt vật chất nhỏ (bụi PM2.5) và các sol khí sunfat (có trong khí thải xe cộ)… Nhưng nguyên nhân quan trọng và nghiêm trọng chiếm tỷ lệ phần lớn các trường hợp ung thư phổi chính là thuốc lá… Trong khói thuốc lá có chứa ít nhất 73 chất gây ung thư đã biết, như là benzo-pyren, NNK, Buta-1,3-dien…Vì vậy những người thường xuyên hút thuốc lá đều phải đối mặt với nguy cơ cao ung thư phổi. Kể cả việc hít phải khói thuốc lá thụ động của những người sống cùng cũng tăng lên từ 20–30% khả năng ung thư phổi.

Triệu chứng của bệnh ung thư phổi

Hầu hết các triệu chứng của ung thư phổi đều diễn ra khá âm thầm nên bệnh nhân lơ là sẽ không phát hiện, đến khi phát hiện đã muộn. Vậy nên, chúng ta cần lưu ý những dấu hiệu sau đây để kịp thời chẩn đoán và điều trị:

Triệu chứng về đường hô hấp: Sốt nhẹ, ho khan, ho, ho ra máu, thở khò khè, khó thở.
Triệu chứng toàn thân: sụt cân, mệt mỏi, sốt, ngón tay dùi trống.
Triệu chứng do ung thư chèn ép nhiều sang các cơ quan kề bên: đau ngực, đau xương, tắc nghẽn tĩnh mạch chủ trên, khó nuốt, đau đầu, nôn..

Đặc biệt, ho là dấu hiệu quan trọng hàng đầu và là dấu hiệu sớm nhất của ung thư phổi. Ho khan thường xuyên, ho ra đờm, ho dai dẳng và liên tục, đặc biệt ho nhiều vào gần sáng và đôi khi có dính chút máu. Thay đổi về lượng đờm và màu sắc khi ho ra đờm.

Vì sao nên tầm soát ung thư phổi

Chính vì nguy cơ tử vong cao khi phát hiện muộn, khối u đã di căn thì sẽ rất khó để điều trị nên việc chẩn đoán bệnh giai đoạn sớm cho thấy hiệu quả điều trị rất khác biệt. Thậm chí, nếu được phát hiện kịp thời, tuân thủ phác đồ điều trị thích hợp, bệnh nhân có thể được chữa khỏi hoàn toàn, giúp tăng được thời gian sống và cải thiện chất lượng cuộc sống.

Ai nên tầm soát ung thư phổi?

Nếu bạn hoặc người thân thuộc các nhóm đối tượng dưới đây thì nên sớm thực hiện tầm soát ung thư phổi

Người từ 50 tuổi trở lên, không hút thuốc/hút thuốc ít, hoặc từng hút thuốc nhiều nhưng đã ngưng hơn15 năm.
Người từ 50 tuổi, hút thuốc từ 30 gói/năm, hút 1 gói mỗi ngày trong suốt 30 năm hoặc 2 gói 1ngày trong suốt 15 năm.
Người thường xuyên tiếp xúc với khói thuốc mặc dù không trực tiếp hút thuốc
Người có người thân trong gia đình đã mắc ung thư phổi

Tầm soát ung thư phổi bao gồm những gì?

Tầm soát ung thư phổi hay còn được gọi là khám sàng lọc ung thư phổi bao gồm những hoạt động chẩn đoán hình ảnh như như chụp X-quang phổi, CT scan, siêu âm.

Sau đó bệnh nhân sẽ được xét nghiệm máu bao gồm:

Xét nghiệm NSE: Là phương pháp giúp chẩn đoán, cũng như đánh giá tình trạng của bệnh đang ở giai đoạn nào đồng thời theo dõi hiệu quả của quá trình điều trị cho bệnh nhân ung thư phổi tế bào nhỏ
Xét nghiệm CEA: phát hiện ung thư phổi giai đoạn sớm
CYFRA 21-1: Hỗ trợ chẩn đoán những người mắc ung thư phổi không tế bào nhỏ

Cuối cùng nếu bác sĩ có phát hiện khối u hoặc có nghi ngờ về những tế bào ung thư, bệnh nhân sẽ được chỉ định sinh thiết phổi. Sinh thiết phổi là phương pháp tiến hành lấy mẫu mô từ phổi để thực hiện các xét nghiệm kiểm tra xem các bệnh lý trên phổi, hay có tồn tại tế bào ung thư nào không.

Hiện nay, có rất nhiều cơ sở thực hiện tầm soát ung thư phổi. Tuy nhiên, các bạn nên lựa chọn những cơ sở chuyên khoa đầu ngành uy tín, có hệ thống máy móc và bác sĩ chuyên môn tay nghề cao để thực hiện tầm soát ung thư phổi nhằm có được kết quả chẩn đoán tốt nhất.

Một số bệnh viện mà Sức khỏe và Công nghệ gợi ý như BV Chợ Rẫy, Vinmec, Medlatec, bệnh viện K, …

Hi vọng với những thông tin cung cấp trên đây, các bạn độc giả đã có cái nhìn tổng quát về tầm quan trọng của việc tầm soát ung thư phổi. Nếu bản thân hay người thân trong gia đình thuộc các đối tượng có nguy cơ, hãy nhanh chóng thực hiện các cuộc kiểm tra để kịp thời phát hiện và điều trị hiệu quả. Với sự tiến bộ hiện nay, chỉ cần chúng ta quan tâm nhiều hơn đến sức khỏe và áp dụng những lối sống khoa học chắc hẳn sẽ có thể trải qua một cuộc sống khỏe mạnh, an vui hơn.

Ngoài ra, bạn có thể tìm hiểu thêm về các giai đoạn tiến triển của bệnh ung thư và những điều cần biết về ung thư